ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΣΚΥΛΩΝ
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί υπάρχουν σκύλοι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους; Γιατί άλλοι είναι ψηλοί, άλλοι πολύ κοντοί, άλλοι με μακρύ ρύγχος άλλοι με σχεδόν ανύπαρκτο, άλλοι με πεσμένα αυτιά άλλοι με όρθια; Γιατί κουρεύονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο; κτλ.
Κάθε χαρακτηριστικό του σκύλου αναπτύχθηκε ή μειώθηκε με προσχεδιασμένη αναπαραγωγή για να καλύψει κάποιες συγκεκριμένες ανάγκες. Και όλα αυτά έγινα με παρέμβαση και επιλογές των ανθρώπων και όχι με την φυσική επιλογή της φύσης.
Η φύση όταν κάνει την επιλογή της ποτέ δεν επιβραβεύει εξεζητημένα χαρακτηριστικά, υπερτυπισμούς κτλ. Η φυσική επιλογή θα είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν μόνο οι σκύλοι χωρίς “extreme” χαρακτηριστικά, γιατί το μόνο κριτήριο της είναι η επιβίωση και πώς να επιβιώσει π.χ. στη φύση το σημερινό Αγγλικό Μπούλντογκ ή το πεκινουά που με την σχεδόν πλήρη ανυπαρξία ρύγχους και τα προφανή αναπνευστικά του προβλήματα σε συνδυασμό με την πολύ μειωμένη αντοχή στη θερμοκρασία καθιστούν σχεδόν αδύνατη την επιβίωση του μακριά από τον άνθρωπο, τα κλιματιστικά κτλ. Πως ν’ ανταγωνιστεί ένα Τσιουάουα τα άλλα άγρια ζώα στην προσπάθεια εύρεσης τροφής; Και πώς να προστατεύσει τον εαυτό του από αυτά;
Συμπέρασμα: Οι περισσότερες λοιπόν φυλές είναι «φτιαχτές» από τους ανθρώπους προκειμένου να αναπτυχθούν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, οι επιθυμητές συμπεριφορές ή να επιτελούν καλύτερα την εργασία τους κτλ. Φυσικά υπάρχουν και φυλές που πολύ λίγο δέχτηκαν επίδραση του ανθρώπου. Για να γίνει περισσότερο κατανοητό ας μιλήσουμε με συγκεκριμένα παραδείγματα
ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ – ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Ντάκσχουντ – κοντοπόδαρα Τερριέ
Έγιναν μακρύσωμα και υπερβολικά κοντοπόδαρα (πόδια νανοειδή, φαινόμενο γνωστό σαν χονδροδυστροφία) για να μπορούν να είναι ευέλικτα και να ακολουθούν το θήραμα τους ακόμα και μέσα στην φωλιά του που συνήθως είναι στενές σήραγγες που διακλαδώνονται (λαγούμια). Αν λοιπόν είχε κανονικά πόδια προφανώς και δεν θα μπορούσε να επιτελέσει την συγκεκριμένη εργασία.
Σιβηριανό Χάσκυ – Αλάσκαν Μάλαμουτ
Το Σιβηριανό Χάσκυ είναι μυώδες, ταχύ, ελαφρύ με μέση οστέωση και δεν έχει ούτε ίχνος λίπους. Δεν είναι σκύλος τετράγωνος ούτε πολύ μακρύς. Το μήκος από το ακρώμιο ως τον αγκώνα είναι μικρότερο από το μήκος από τον αγκώνα έως το έδαφος, το στήθος είναι βαθύ αλλά όχι πολύ φαρδύ με το βαθύτερο σημείο του ακριβώς πίσω και στο ίδιο επίπεδο με τους αγκώνες και τέλος έχει πάρα πολύ πυκνό τρίχωμα. Αυτή η κατασκευή του δίνει την αντοχή να τρέχει ατέλειωτα χιλιόμετρα και ν’ αντέχει σε απίστευτα χαμηλές θερμοκρασίες μεταφέροντας ελαφριά βάρη. Είναι σκύλος κατάλληλος για ελκυθροδρομίες.
Σε αντίθεση, το Αλάσκαν Μάλαμουτ είναι πολύ πιο ογκώδες έχει ισχυρή οστέωση, βαθύ στέρνο, πανίσχυρο λαιμό, καλοαναπτυγμένο πολύ βαθύ στήθος, δυνατούς μυώνες, πόδια ίσου μήκους με το μήκος από τα ακρώμια έως τον αγκώνα. Τα πίσω πόδια του, δείχνουν τεράστια δύναμη ώθησης και αντοχής Έχει λοιπόν εντελώς άλλη κατασκευή γεμάτο δύναμη και αντοχή που το βοηθάει να μεταφέρει βαριά φορτία και προφανώς δεν μπορεί να τρέχει τα ατέλειωτα χιλιόμετρα του «ανάλαφρου» Χάσκυ, όπως το Χάσκυ δεν μπορεί να μεταφέρει τα βαριά φορτία του Αλάσκαν Μάλαμουτ. Δύο σκύλοι, τόσο διαφορετικοί, που ξεγελούν το μάτι και μας κάνουν να νομίζουμε ότι μοιάζουν μεταξύ τους.
Ελληνικός Ποιμενικός
Μεγαλόσωμος σκύλος, θαρραλέος. Ικανός να προστατέψει το κοπάδι του από λύκο, αρκούδα κτλ. Με τρίχωμα πολύ πυκνό ν’ αντέχει τις βαρυχειμωνιές στα βουνά, ολιγαρκής, επιφυλακτικός και πολύ πιστός.
Κρητικός Λαγωνικός
Αρχέγονη τοπική φυλή. Έχει σκληρά ωοειδή πέλματα ιδανικά για την βραχώδη Κρήτη. Κοντό τρίχωμα ιδανικό για τις υψηλές θερμοκρασίες της Κρήτης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο σκύλος δεν έχει π.χ. το τρίχωμα του Χάσκυ γιατί τότε δεν θα μπορούσε να επιβιώσει. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που δεν έχει πέλματα σε σχήμα γάτας γιατί αν είχε τέτοια δεν θα μπορούσε να σκαρφαλώνει και να γαντζώνεται στα βράχια και τελικά θα έχανε την ισορροπία του.
Μπουλμαστίφ
Ογκώδης, βαρύς, επιβλητικός, δυνατός, ανθεκτικός σκύλος που αδιαφορεί για τα θηράματα κι έτσι ήταν εξαίρετος σύντροφος στους θηροφύλακες όταν χρειάζονταν βοήθεια με τους λαθροθήρες και τους παρείσακτους τους οποίους σπάνια αυτός ο καλόκαρδος σκύλος τραυμάτιζε αλλά απλά τους καθήλωνε με το βάρος του.
Ίμπιζα Χάουντ
Λαγωνικός σκύλος όρασης που έχει ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό. Όταν κυνηγάει μπορεί να πηδήξει 1,80 μέτρα στον αέρα για να δει που πηγαίνει το θήραμά του. Αντίστοιχα ο Λαγωνικός του Αφγανιστάν κρατάει περήφανα ψηλά το κεφάλι του πάνω στον μακρύ και δυνατό λαιμό του, για κάλυψη μεγαλύτερου οπτικού πεδίου.
Τσόου-Τσόου
Σκύλος με επιβλητικό παρουσιαστικό, με άγρια, βλοσυρή, ακατάδεχτη και απειλητική έκφραση που χρησιμοποιήθηκε σαν σκύλος των ναών ώστε να απομακρύνει τα «κακά πνεύματα» και να φοβίζει τους παρείσακτους.
Τσιουάουα
Ένας σκύλος με εξαιρετική αντοχή στη ζέστη. Μικροκαμωμένος χωρίς να είναι λεπτεπίλεπτος. Βολικός και κατάλληλος για συντροφιά.
Κόμοντορ-Πούλι
Με το τόσο ιδιαίτερο τρίχωμά του που αποτελείται από κορδόνια πολύ μεγάλου μήκους επίπεδα ή στρογγυλευμένα και δρουν σαν μονωτικό υλικό, προστατεύεται εξ’ ίσου καλά και από το κρύο και από τη ζέστη
ΤΕΡΡΙΕ
Όλα τα τερριέ έχουν πανίσχυρες σιαγόνες και δόντια δυσανάλογα μεγάλα για το μέγεθός του σκύλου, ώστε να μπορούν να σκοτώνουν τα τρωκτικά ταχύτατα πριν προλάβουν να τραυματίσουν τον σκύλο. Λόγω του ότι τα τερριέ είναι άφοβοι και τολμηροί σκύλοι, χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο κυρίως τα Αίρντεηλ σαν αγγελιοφόροι γιατί δεν φοβόνταν τις βόμβες, τις οβίδες και τους πυροβολισμούς.
Ποιμενικοί σκύλοι λευκού χρώματος
Όπως πχ. Το Μαρρεμάνο που είναι ολόλευκο. Το λευκό χρώμα προτιμήθηκε για δύο λόγους. Διότι ο λευκός σκύλος δεν διακρίνεται εύκολα ανάμεσα στα πρόβατα κι έτσι ο επιτιθέμενος λύκος μπορεί να αργήσει να τον αντιληφθεί δίνοντας έτσι στον σκύλο το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, αλλά επίσης ο ολόλευκος σκύλος ξεχωρίζει έντονα ανάμεσα στους λύκους και ιδιαίτερα τη νύχτα ή στο λυκόφως ώστε να μην πυροβοληθεί κατά λάθος από τον βοσκό.
Σκύλοι με αδιάβροχο τρίχωμα
Είναι σκύλοι που ζουν σε βροχερές περιοχές όπως το Σκληρότριχο Κόλλι και σκύλοι επαναφοράς από το νερό όπως το Γκόλντεν Ρητρήβερ, το Λάμπραντορ Ρητρήβερ, το Τσέζαπηκ Μπέϋ Ρητρήβερ κλπ. Οι σκύλοι αυτοί μόλις βγουν από το νερό με ένα απλό τίναγμα είναι ολόστεγνοι.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ
Σκύλοι Φύλακες
Αν έχουμε ένα κτήμα που είναι π.χ. 50 στρέμματα είναι δύσκολο να ανταπεξέλθει στη φύλαξή του π.χ. ένα Μαστίνο Ναπολιτάνο που είναι βαρύς σκύλος και όχι πολύ κινητικός από τη φύση του ενώ είναι πολύ πιο εύκολη δουλειά για ένα σνάουτσερ ή ένα ντόμπερμαν ή ένα Γερμανικό Ποιμενικό, που και πιο ευκίνητα και πιο γρήγορα είναι. (Όλοι οι σκύλοι φύλακες έχουν ενστικτώδικα μια επιφύλαξη στους ξένους ανθρώπους ή και σκύλους.). Οι σκύλοι φύλακες συχνά έχουν μαύρο ή σκούρο χρώμα γιατί «φοβίζει». Οι πρωτόγονοι άνθρωποι πίστευαν ότι οι σκύλοι που έχουν πύρινα σημάδια πάνω από τα φρύδια τους έχουν μια ιδιαίτερη έκτη αίσθηση και μπορούσαν να αντιληφθούν τον κίνδυνο πολύ πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους σκύλους, έτσι προτιμούσαν σαν φύλακες σκύλους με πύρινα σημάδια κι αυτό έμεινε μέχρι τις μέρες μας πχ το Ντόμπερμαν, το Ροτβάϊλερ κλπ
Σκύλοι Κυνηγιού
Τα περισσότερα κυνηγόσκυλα δεν έχουν καμία επιφυλακτικότητα στους ανθρώπους και συμβιώνουν καλά με άλλους σκύλους. Φυσικό είναι ν’ αναπτυχθούν αυτά χαρακτηριστικά αφού το κυνηγόσκυλο πρέπει να συνεργάζεται και με τον άνθρωπο και με άλλους σκύλους στο κυνήγι π.χ. τα φόξχαουντ που διατηρούνται συνήθως σε αγέλες 50-150 σκύλων.
Σκύλοι Συντροφιάς
Παπιγιόν - Μπισόν - Κανίς Τόϋ και μινιατούρα – Κίνγκ Τσάρλς Σπάνιελ κλπ
Οι περισσότεροι δένονται πολύ με τον ιδιοκτήτη τους, είναι ιδιαιτέρως χαδιάρηδες, παιχνιδιάρηδες και κοινωνικότατοι. Ίσως γαυγίσουν λίγο ένα ξένο, αλλά ως εκεί. Μετά από 1-2 λεπτά θα του κάνουν χαρούλες… Σ’ αυτή την κατηγορία αναπτύχθηκε η καλή συμπεριφορά, η ομορφιά, το να είναι ο σκύλος ελκυστικός και να μην έχει καθόλου τάσεις φοβίας, επιφυλακτικότητας, επιθετικότητας κτλ. ώστε να είναι ιδανικός για συντροφιάς.
ΑΥΤΙΑ
Υπάρχουν αυτιά όρθια, πεσμένα, ημιόρθια κτλ. Τα όρθια αυτιά προσφέρουν καλύτερη ακοή και την χρειάζονται π.χ. ο Γερμανικός Ποιμενικός που φυλάει τον χώρο του, το Χάσκυ στις απέραντες και γεμάτες κινδύνους χιονισμένες εκτάσεις κλπ
Τα περισσότερα κυνηγόσκυλα όσφρησης έχουν πεσμένα αυτιά ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του σκύλου από τους ήχους και να κυριαρχεί η όσφρηση.
Ημιόρθια αυτιά π.χ. Κόλλι ώστε να προστατεύονται από τα κρυοπαγήματα και τη βροχή.
Πολλοί λαγωνικοί σκύλοι οπτικού εντοπισμού μεγάλης ταχύτητας, έχουν μικρά αυτιά αεροδυναμικά σε σχήμα ρόδου.
Ο Λαγωνικός του Αφγανιστάν έχει μακριά κρεμαστά αυτιά με καλυμμένα με πλούσιο τρίχωμα ώστε να προστατεύονται από τις αμμοθύελλες.
ΡΥΓΧΟΣ
Πολύ κοντό και σήμερα σχεδόν ανύπαρκτο ρύγχος με την μύτη ψηλά βαλμένη και το ρύγχος ανασηκωμένο, στο Αγγλικό Μπουλντόγκ ώστε ο σκύλος που αρχικά η δουλειά του ήταν να δαγκώνει ταύρους στις ταύρο-κυνομαχίες και να μην αφήνει σε καμία περίπτωση το δάγκωμα, μένοντας κρεμασμένος μέχρι να ακινητοποιηθεί ο ταύρος και ο σκύλος θα έπρεπε να μπορεί να έχει ελεύθερη τη μύτη του, ώστε να μπορεί ταυτόχρονα με το δάγκωμα να αναπνέει και πανίσχυρες σιαγόνες σε τέτοιο σχήμα που το δάγκωμα να «κλειδώνει». Ο σκύλος αυτός είναι πολύ φαρδύς, ρωμαλέος, χοντροφτιαγμένος και βαρύς, ώστε να δυσκολεύει τον ταύρο και να φέρνει σε πέρας την εργασία του.
Μεγάλο, ισχυρό και μακρύ ρύγχος σε συνδυασμό με μεγάλο μέγεθος σκύλου στους σκύλους φύλακες πχ. Γερμανικός Ποιμενικός ώστε να μπορούν να ακινητοποιήσουν τον εισβολέα αρπάζοντάς τον πχ. Από το μπράτσο, που αν το ρύγχος ήταν μικρού μεγέθους δεν θα ήταν εφικτό.
ΠΕΛΜΑΤΑ
Ο Λαγωνικός του Αφγανιστάν έχει πέλματα πολύ δυνατά και πολύ μεγάλα σε μήκος και σε εύρος, τοποθετημένα χαμηλά στο έδαφος, σκεπασμένα με μακρύ, παχύ προστατευτικό τρίχωμα, με δάχτυλα μακριά και καμπουρωτά και μακριά ελαστικά μετακάρπια που αποτελούν εργονομικό πλεονέκτημα αφού είναι κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην βυθίζονται και να μην καίγονται στις ερήμους και στα καυτά αμμώδη εδάφη της χώρας προέλευσης της φυλής.
ΚΙΝΗΣΗ
Γενικά όλες οι φυλές των σκύλων είναι ικανές και για τροχασμό και για καλπασμό, αλλά άλλες φυλές έχουν προσαρμοστεί σαφώς προς την μια κατεύθυνση και άλλες προς την άλλη. Ας δούμε λοιπόν ποιες διαφορές στην κατασκευή τους έχουν και τι επιπτώσεις υπάρχουν από αυτές τις διαφορές σε δύο μεγάλες κατηγορίες σκύλων :
ΤΡΟΧΑΣΤΙΚΟΙ ΣΚΥΛΟΙ: (δρομείς για παρατεταμένη κίνηση) σκύλοι με βραχύτερη σπονδυλική στήλη που παραμένει σχετικά σταθερή κατά την κίνηση. Το μήκος των σκελών τους είναι ανάλογο με το βάθος του θώρακα. Το ύψος στα ακρώμια είναι ανάλογο με το μήκος του κορμού. Ο θώρακας είναι μακρύς στο εμπρός τμήμα και βραχύς στο πίσω τμήμα Οι γωνιώσεις τους είναι επαρκείς αλλά όχι υπερβολικές. Η κατασκευή αυτή δεν μπορεί να δώσει στον σκύλο μεγάλη ταχύτητα αλλά μπορεί να του δώσει αντοχή. Οι αρκτικές φυλές μέσου βάρους είναι οι πλέον αποτελεσματικοί δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
ΚΑΛΠΑΣΤΙΚΟΙ ΣΚΥΛΟΙ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ : (λαγωνικοί οπτικού εντοπισμού) σκύλοι με μακριά και εύκαμπτη σπονδυλική στήλη που συντελεί ενεργά στην κίνηση. (η ευκαμψία της ράχης, αυξάνει την ταχύτητα και την έκταση του διασκελισμού αλλά μειώνεται η αντοχή και καταναλώνεται πολύ ενέργεια) Για αυτό και οι καλπαστικοί σκύλοι μεγάλης ταχύτητας μπορούν να αναπτύξουν αυτήν την ταχύτητα μόνο σε σχετικά μικρές αποστάσεις. Τα σκέλη τους είναι μακρύτερα από ότι στους τροχαστικούς σκύλους (Όσο αυξάνει το μήκος των σκελών, αυξάνει και η έκταση του διασκελισμού του σκύλου αλλά μειώνεται η δύναμη). Το ταχύ τρέξιμο απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας και αυτό σημαίνει πως οι σκύλοι αυτοί πρέπει να έχουν πολύ μεγάλο ευρύχωρο θώρακα, πολύ καλά αναπτυγμένους πνεύμονες, καρδιά και πεπτικό σύστημα. Οι ωμοπλάτες τους έχουν μικρότερη γωνίωση δηλαδή πιο απότομη κλίση από ότι στους τροχαστικούς σκύλους. Έχουν συνήθως μικρό αεροδυναμικό κεφάλι. Έχουν μακρύ λαιμό ώστε να διευκολύνονται να συλλάβουν ένα μικρόσωμο θήραμα εν κινήσει. (Οι ιχνηλάτες για να ανταπεξέλθουν σε αυτό, επειδή έχουν κοντό λαιμό, έχουν και κοντά πόδια ώστε να διατηρούνται κοντά στο έδαφος. π.χ. Μπασέ Χάουντ).
Η κατασκευή αυτή δεν μπορεί να δώσει στον σκύλο αντοχή αλλά μπορεί να του δώσει μεγάλη ταχύτητα. Οι σκύλοι αυτοί δημιουργήθηκαν διότι στις πεδιάδες και στην έρημο το θήραμα έχει σαν μέσο διαφυγής μόνο την ταχύτητά του κι έτσι έπρεπε να υπάρξει ένας τύπος σκύλου με πολύ μεγάλη ταχύτητα, που θα βασιζόταν στην όρασή του παρά στην όσφρησή του, αφού καταδίωκε το θήραμά του σε ανοικτό έδαφος. Σε αντίθεση με τους ιχνηλάτες που είναι σχετικά αργοί σκύλοι και που βασίζονται στη λεπτή όσφρησή τους και λιγότερο στην όραση και την ακοή τους, αλλά κύρια στην επιμονή και αντοχή τους στην παρακολούθηση και τελικά στη σύλληψη του θηράματος.
ΚΟΥΡΕΜΑ ΣΚΥΛΩΝ
«Στριπάρισμα»
Δηλαδή αραίωση του τριχώματος με απομάκρυνση του υποτριχώματος. Είναι μια διαδικασία που ο σκύλος όταν ζει στη φύση προσπαθεί να την κάνει από μόνος του με το να τρίβεται στα χόρτα, σε κορμούς δέντρων και όπου αλλού μπορεί, μέχρι να απαλλαγεί από το νεκρό υποτρίχωμα που έτσι κι αλλιώς πέφτει δύο φορές τον χρόνο. Με το να το κάνουμε εμείς, απλά βοηθάμε τον σκύλο ώστε η διαδικασία να γίνει γρηγορότερα και γλυτώνουμε από το να γεμίζει το σπίτι μας τρίχες.
Η αφαίρεση του τριχώματος από τα αυτιά και από τα πέλματα γίνεται για λόγους υγείας και προστασίας του σκύλου ώστε να μην μπορούν να χωθούν «άγανα» προκαλώντας του προβλήματα τα οποία αν συμβούν χρειάζονται για την αντιμετώπισή τους επέμβαση, νάρκωση κλπ
Κούρεμα στο Κανίς
Τα κουρέματα στο Κανίς που συχνά κατακρίνονται ως περίεργος ή υπερβολικός καλλωπισμός, δεν είναι απλά για ομορφιά, ούτε ιδέα κάποιου πονηρού που το πρωτοεφάρμοσε για να εντυπωσιάσει τους κριτές στις εκθέσεις σκύλων...
Τα κουρέματα του Κανίς ξεκίνησαν από την εποχή που το Κανίς το χρησιμοποιούσαν για το κυνήγι της πάπιας.
Όταν το τρίχωμα του Κανίς βρεχόταν, βάραινε και εμπόδιζε τον σκύλο στην επαναφορά της πάπιας από το νερό. Έτσι άφηναν σκεπασμένο με τρίχωμα μόνο τον θώρακα, τους καρπούς και τους ταρσούς, ώστε να προστατεύονται από τα κρυολογήματα και τους ρευματισμούς. Η τούφα που άφηναν στην άκρη της ουράς, έκανε το σκύλο ευδιάκριτο από την ακτή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Βλέπουμε λοιπόν ότι μέσα από την επιλεκτική αναπαραγωγή ο άνθρωπος επιδίωξε και κατάφερε να δημιουργήσει και να αναπτύξει πολλές και διαφορετικές φυλές σκύλων με πολλές και διαφορετικές ικανότητες, προκειμένου να καλύψει πολλές και διαφορετικές ανάγκες του.
Και μέσα από όλες αυτές τις διαφορετικότητες σίγουρα μπορούμε να βρούμε την κατάλληλη φυλή που ταιριάζει στον καθένα μας.
Δεκαρίστου Μαρία-Μαριόνκα