Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ ΤΩΝ ΣΚΥΛΩΝ

ΑΡΘΡΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΚΥΛΟΣ ΚΑΙ ΓΑΤΑ

Αν κοιτάξουμε τους σκύλους που ζουν στον πλανήτη μας σε άγρια κατάσταση, όπως τα Ντίνκο στην Αυστραλία, τα άγρια σκυλιά της Αφρικής και τους σκύλους της ερήμου στη Χαναάν θα παρατηρήσουμε ότι έχουν πολλά κοινά σημεία, όπως ότι είναι όλα μεσόμορφου τύπου, μεσαίου μεγέθους, με όρθια αυτιά, με αρκετό μήκος ρύγχους, με μεσαίο μήκος τριχώματος κλπ. Τυχαίο? Δεν νομίζω… Η φυσική επιλογή φροντίζει να αναπαράγονται τα είδη που είναι καλύτερα προσαρμοσμένα και πάνω από όλα βιώσιμα.

Οι περισσότερες φυλές που υπάρχουν δεν θα είχαν πιθανότητες να επιβιώσουν στη φύση και να αφήσουν απογόνους. Ας φανταστούμε ένα Τσιουάουα, ένα Πομεράνιαν, ένα Γιορκσάιρ Τερριέ να προσπαθούν να τραφούν και να αντιμετωπίσουν σε μια ζούγκλα τα άγρια θηρία… Ας αναλογιστούμε τι ποσότητες τροφής χρειάζονται ένα Μαστιφ 120 κιλών ή ένας σκύλος Αγίου Βερνάρδου που θα έπρεπε να ανταγωνιστούν άλλους επιτυχημένους κυνηγούς όπως τα αιλουροειδή. Φανταστείτε ένα πεκινουά ή ένα αγγλικό μπούλντογκ να πρέπει να αναπτύξουν μεγάλη ταχύτητα για να προλάβουν το θήραμά τους. Είναι προφανές ότι με τη φυσική επιλογή δεν θα υπήρχε αυτή η ποικιλομορφία στους σκύλους. Αν αφήναμε όλες τις φυλές των σκύλων να αναμιχθούν ζευγαρώνοντας τυχαία μεταξύ τους και χωρίς την παρέμβαση των επιλογών του ανθρώπου, μετά από χρόνια πιθανότατα θα ξαναγύριζαν οι σκύλοι στους τύπους των αρχέγονων φυλών που περιγράψαμε στην αρχή του άρθρου. Η φύση όταν κάνει την επιλογή της ποτέ δεν επιβραβεύει εξεζητημένα χαρακτηριστικά, υπερτυπισμούς κτλ. Η φυσική επιλογή θα είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν μόνο οι σκύλοι χωρίς “extreme” χαρακτηριστικά, γιατί το μόνο κριτήριο της, είναι η επιβίωση.

Το περιβάλλον έχει παίξει επίσης κάποιο ρόλο, παράδειγμα οι αρκτικές φυλές Σπιτς, τα ελκυθρόσκυλα που το πολικό κρύο επέβαλε την ύπαρξη πυκνού μονωτικού υποτριχώματος, γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν. Ακριβώς το αντίθετο συνέβη στα πολύ θερμά κλίματα, όπως ήταν αναμενόμενο. Ούτε εδώ ήταν μια απλή τυχαία επικράτηση γονιδίων, αλλά ήταν οι μόνοι σκύλοι που κατάφερναν να επιβιώνουν στα διάφορα ακραία κλίματα και να αναπαράγονται.

Η συντριπτική πλειοψηφία της ποικιλομορφίας του σκύλου είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης.  Βλέπουμε λοιπόν ότι μέσα από την επιλεκτική αναπαραγωγή ο άνθρωπος  επιδίωξε και κατάφερε να δημιουργήσει και να αναπτύξει πολλές και διαφορετικές φυλές σκύλων με πολλές και διαφορετικές ικανότητες, προκειμένου να καλύψει πολλές και διαφορετικές ανάγκες του, με πολλά και διαφορετικά κριτήρια στις διαφορετικές γωνιές του πλανήτη.

Κάθε χαρακτηριστικό του σκύλου αναπτύχθηκε ή μειώθηκε με προσχεδιασμένη αναπαραγωγή για να καλύψει κάποιες συγκεκριμένες ανάγκες. Η ανθρώπινη επιλογή μπορεί να παράγει ότι χωράει ο νους μας.

Έτσι  λοιπόν δημιουργήθηκαν για παράδειγμα ταχύτατοι λαγωνικοί όρασης (το Γκευχάουντ, το Μπορζόι, ο Λαγωνικός του Αφγανιστάν που κρατάει περήφανα ψηλά το κεφάλι του πάνω στον μακρύ και δυνατό λαιμό του για κάλυψη μεγαλύτερου οπτικού πεδίου, το Ουίππετ,  το Ίμπιζα Χάουντ  που όταν κυνηγάει μπορεί να πηδήξει 1,80 μέτρα στον αέρα για να δει που πηγαίνει το θήραμά του κλπ), κυνηγόσκυλα εξειδικευμένα σε συγκεκριμένο θήραμα ( Ιρλανδικός Λυκοθήρας για τους λύκους, Φοξχάουντ για τις αλεπούδες, τα Ελκχάουντ για τις Άλκες και τους Ταράνδους, τα Ντήρχάουντ για τα ελάφια, τα πολύ ιδιαίτερα Λούντεχουντ που για να κυνηγήσουν ένα συγκεκριμένο είδος πουλιού που υπάρχει μόνον σε απόκρημνους κάθετους βράχους ανέπτυξαν τουλάχιστον 6-7 δάκτυλα στα πόδια τους ώστε να αποκτήσουν ικανότητες αναρρίχησης και επίσης τρομερή ευελιξία με μοναδικές αρθρώσεις ωμοπλάτης ώστε να μπορούν να ανοίξουν και τεντώσουν τα μπροστινά πόδια τους έξω από τα πλευρά τους, αλλά και την ιδιότητα να μπορούν να κάμψουν το κεφάλι τους προς τα πίσω πέρα από τους ώμους τους, τόσο που το μέτωπό τους να αγγίζει την πλάτη τους χαρακτηριστικά μοναδικά στον κόσμο του σκύλου κλπ) κυνηγόσκυλα όσφρησης που έχουν πεσμένα αυτιά ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του σκύλου από τους ήχους και να κυριαρχεί η όσφρηση, σκύλοι κυνηγοί τρωκτικών που έχουν πανίσχυρες σιαγόνες και δόντια δυσανάλογα μεγάλα για το μέγεθός του σκύλου, ώστε να μπορούν να σκοτώνουν τα τρωκτικά ταχύτατα πριν προλάβουν να τραυματίσουν τον σκύλο (διάφορα Τερριέ) σκύλοι ποιμενικοί ογκώδεις πολύ μεγαλόσωμοι και θαρραλέοι που να προστατεύουν το κοπάδι και ικανοί να παλέψουν με αρκούδες και λύκους (διάφορα Μαστιφ και Μολοσσοειδή), σκύλοι ποιμενικοί λευκού χρώματος που δεν διακρίνονται εύκολα ανάμεσα στα πρόβατα κι έτσι ο επιτιθέμενος λύκος μπορεί να αργήσει να τους αντιληφθεί δίνοντας έτσι στους σκύλους το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, αλλά επίσης οι ολόλευκοι σκύλοι ξεχωρίζουν έντονα ανάμεσα στους λύκους και ιδιαίτερα τη νύχτα ή στο λυκόφως ώστε να μην πυροβοληθούν κατά λάθος από τον βοσκό, σκύλοι των ναών που πίστευαν πως  απομακρύνουν τα «κακά πνεύματα» αλλά τους χρησίμευαν και σαν τροφή των ανθρώπων (Τσόου-Τσόου), σκύλοι παντός καιρού με τρίχωμα σαν κορδόνια που είναι μονωτικό και στο κρύο και στη ζέστη, σκύλοι πολέμου άφοβοι και τολμηροί που χρησιμοποιήθηκαν σαν αγγελιοφόροι γιατί δεν φοβόνταν τις βόμβες, τις οβίδες και τους πυροβολισμούς (Αίρντεηλ Τερριέ) σκύλοι με αδιάβροχο τρίχωμα  που ζουν σε βροχερές περιοχές όπως το Σκληρότριχο Κόλλι και σκύλοι επαναφοράς που μόλις βγουν από το νερό με ένα απλό τίναγμα είναι ολόστεγνοι (Γκόλντεν Ρητρήβερ, Λάμπραντορ Ρητρήβερ, Τσέζαπηκ Μπέϋ Ρητρήβερ κλπ). σκύλοι κατάλληλοι για παιδιά  ιδιαίτερα ανεκτικοί (Γκόλντεν Ρητρήβερ, Κόκερ Σπάνιελ, Μπόξερ, Μπισόν Χαβανίζ, Μπισόν Φριζέ, Κανίς) σκύλοι με εξαιρετική αντοχή στη ζέστη μικροκαμωμένοι χωρίς να είναι λεπτεπίλεπτοι (Τσιουάουα), σκύλοι χαριτωμένοι, παιχνιδιάρηδες, λεπτεπίλεπτοι εξαιρετικής υπακοής και ευφυΐας για να συντροφεύουν τα παιδιά των αυτοκρατόρων (Παπιγιόν), σκύλοι επιφυλακτικοί με τους ξένους για φύλακες (Ρότβαιλερ, Γερμανικός Ποιμενικός, Ντόμπερμαν, Σνάουτσερ), επίσης σκύλοι χαδιάρηδες με ήπιο, γλυκό χαρακτήρα, σκύλοι όχι πολυέξοδοι για τους φτωχότερους, σκύλοι που η ιδιοκτησία τους επιτρεπόταν μόνον σε ευγενείς, σκύλοι για τις κυρίες των παλατιών, σκύλοι για τεμπέληδες, σκύλοι για αθλητικούς τύπους, σκύλοι ανθεκτικοί στις κακουχίες, ο κατάλογος είναι ατελείωτος…

Σκύλοι με πολύ διαφορετικά αυτιά π.χ. Ημιόρθια αυτιά ώστε να προστατεύονται από τα κρυοπαγήματα και τη βροχή (Κόλλι), λαγωνικοί σκύλοι οπτικού εντοπισμού μεγάλης ταχύτητας που έχουν μικρά αυτιά αεροδυναμικά σε σχήμα ρόδου (Ουίππετ, Γκρευχάουντ) μακριά κρεμαστά αυτιά και καλυμμένα με πλούσιο τρίχωμα ώστε να προστατεύονται από τις αμμοθύελλες.( Λαγωνικός του Αφγανιστάν), όρθια αυτιά με πυκνό τρίχωμα που προσφέρουν καλύτερη ακοή και χρειάζεται απαραίτητα στις απέραντες και γεμάτες κινδύνους χιονισμένες εκτάσεις (Χάσκυ, Αλάσκαν Μάλαμουτ, Σάμογεντ)

Σκύλοι με πολύ κοντό (και σήμερα σχεδόν ανύπαρκτο ρύγχος) και ανασηκωμένο με την μύτη ψηλά βαλμένη και πανίσχυρες σιαγόνες σε τέτοιο σχήμα που το δάγκωμα να «κλειδώνει» ώστε ο σκύλος να δαγκώνει ταύρους στις ταύρο-κυνομαχίες και να μην αφήνει σε καμία περίπτωση το δάγκωμα, μένοντας κρεμασμένος μέχρι να ακινητοποιηθεί ο ταύρος και ο σκύλος θα έπρεπε να μπορεί να έχει ελεύθερη τη μύτη του, ώστε να μπορεί ταυτόχρονα με το δάγκωμα να αναπνέει (Αγγλικό Μπουλντογκ).

Ακόμα και τις τυχαίες μεταλλάξεις των γονιδίων εκμεταλλεύτηκε ο άνθρωπος με την επιλεκτική αναπαραγωγή (π.χ. το φαινόμενο γνωστό σαν χονδροδυστροφία με πόδια νανοειδή) και δημιούργησε σκύλους μακρύσωμους και υπερβολικά κοντοπόδαρους για να μπορούν  να είναι ευέλικτοι και να ακολουθούν το θήραμα τους ακόμα και μέσα στην φωλιά του που συνήθως είναι στενές σήραγγες-λαγούμια που διακλαδώνονται (Ντάξχουντ – κοντοπόδαρα Τερριέ)

Συμπέρασμα:  Οι περισσότερες λοιπόν φυλές είναι «φτιαχτές-κατασκευασμένες» από τους ανθρώπους και έγιναν με παρέμβαση και επιλογές των ανθρώπων μέσα από την επιλεκτική αναπαραγωγή και όχι με την φυσική επιλογή για επιβίωση της φύσης, προκειμένου να αναπτυχθούν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, οι επιθυμητές συμπεριφορές ή να επιτελούν καλύτερα την εργασία τους Φυσικά υπάρχουν και κάποιες φυλές που πολύ λίγο δέχτηκαν επίδραση του ανθρώπου. 

Οι σκύλοι επί χιλιάδες χρόνια εξυπηρετούν τον άνθρωπο. Σήμερα πλέον ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη να κυνηγήσει για να τραφεί, οι σκύλοι φύλακες εύκολα αναισθητοποιούνται με σπρέι από τους κακοποιούς, οι ανάγκες των ανθρώπων έχουν αλλάξει με αποτέλεσμα παγκόσμια, σχεδόν όλες οι φυλές των σκύλων να χρησιμοποιούνται για συντροφιά και σαν μέλη των οικογενειών προσφέροντας απλόχερα την ανιδιοτελή τους αγάπη που οι σκύλοι τόσα χρόνια ξέρουν τόσο καλά να μας τη δίνουν.

Δεκαρίστου Μαρία-Μαριόνκα Διεθνής Κριτής Μορφολογίας σκύλων όλων των φυλών.